Oleh Wan Azrain Adnan
KUALA LUMPUR: Usaha kerajaan memperkukuh ekonomi digital terus mencatat kejayaan memberangsangkan apabila pelaburan dalam sektor itu melonjak sebanyak 125 peratus pada suku kedua tahun ini. Namun, di sebalik angka-angka mengujakan itu, persoalan ketidakseimbangan pembangunan antara negeri kembali timbul, khususnya membabitkan Sabah.
Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC) baru-baru ini mengumumkan jumlah pelaburan di bawah inisiatif Digital Malaysia meningkat daripada RM13.11 bilion pada suku pertama kepada RM29.49 bilion pada suku kedua. Ini menjadikan jumlah keseluruhan pelaburan bagi separuh pertama tahun ini mencecah RM42.58 bilion, melibatkan 261 syarikat serta diunjur menjana 17,495 pekerjaan berpengetahuan dalam tempoh lima tahun.
Daripada jumlah itu, pelaburan untuk pembangunan pusat data atau data centre sahaja merangkumi RM13.45 bilion. Negara sumber utama pelaburan pula adalah Singapura (RM13.91 bilion atau 33 peratus), diikuti Amerika Syarikat (RM6.44 bilion) dan China (RM2.97 bilion).
Menurut Menteri Digital, angka pelaburan yang besar ini membuktikan keyakinan pelabur terhadap kesiapsiagaan dan daya saing ekosistem digital negara.
Faktor Daya Tarikan Malaysia
Pada satu acara industri, Bursa Malaysia–HLIB Stratum Focus Series bertemakan “Data Centre 2.0: The Ecosystem and What’s Next for Malaysia?”, Pengarah Data Centre Transactions JLL Malaysia menyenaraikan beberapa faktor yang menjadikan Malaysia destinasi utama pelaburan pusat data. Antara faktor itu termasuklah bekalan air dan tenaga mencukupi, kos utiliti yang rendah, tenaga kerja berkemahiran serta kestabilan politik.
Beliau turut memaklumkan kapasiti pusat data negara dijangka meningkat lebih tiga kali ganda berbanding kapasiti semasa — daripada 522 megawatt (MW) siap bina pada suku pertama 2025, kepada 1,250 MW yang sedang dibina dan lebih 3,750 MW dalam perancangan.
Lokasi utama tumpuan pelaburan termasuklah Greater Kuala Lumpur seperti pusat bandar Kuala Lumpur, Petaling Jaya, Cyberjaya, Bukit Jalil, Sungai Buloh dan Puncak Alam. Namun, disebabkan kekangan tanah dan kenaikan kos di kawasan itu, pelaburan mula beralih ke kawasan perindustrian baharu di Johor seperti Kulai, Ulu Tiram dan Iskandar Puteri.
Tidak hairanlah, Johor mencatatkan pertumbuhan Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK) tertinggi negara pada 2024 iaitu 6.4 peratus, dipacu oleh ledakan pelaburan pusat data yang melonjakkan sektor pembinaan sebanyak 42.7 peratus.
Sabah Tertinggal Jauh
Malangnya, pembangunan pusat data dilihat amat tidak sekata. Banyak negeri, terutamanya di luar Pantai Barat Semenanjung Malaysia, terus terpinggir. Sabah, misalnya, langsung tidak tersenarai sebagai destinasi pelaburan pusat data utama.
Carian maklumat menunjukkan Sabah belum memiliki pusat data beroperasi. Walaupun pernah diumumkan projek kerjasama Poseidon Technologies dan Permodalan RISDA Berhad bernilai RM119 juta untuk membina General Tier IV Data Centre pertama di Sabah, tiada perkembangan lanjut dilaporkan hingga kini.
Malah, Presiden Sabah Housing and Real Estate Developers Association pada September 2024 mengesahkan Sabah belum memiliki pusat data, sambil menyeru kerajaan persekutuan memperkukuh infrastruktur awam, khususnya bekalan air dan elektrik, sebagai syarat asas menarik pelaburan.
Dua hari lalu pula, Menteri Pembangunan Perindustrian dan Keusahawanan Sabah mengakui di Dewan Undangan Negeri bahawa Sabah belum bersedia menerima pelaburan pusat data akibat isu bekalan utiliti yang berterusan.
Ekonomi Sabah Perlu Dimodenkan
Ketiadaan pelaburan digital menyebabkan Sabah terus bergantung kepada sektor ekonomi tradisional. Pada 2022, sektor pertanian (15.2 peratus) serta perlombongan dan pengkuarian (24.8 peratus) menyumbang 40 peratus kepada KDNK negeri. Pada 2024, kedua-dua sektor ini menyumbang 80.2 peratus kepada eksport Sabah, termasuk petroleum mentah (34.7 peratus), minyak kelapa sawit (28.3 peratus) dan gas asli cecair (7.4 peratus).
Kebergantungan berlebihan ini menyebabkan sebarang penyusutan prestasi sektor terbabit memberi kesan langsung kepada ekonomi negeri. Pada 2024, Sabah mencatatkan pertumbuhan KDNK perlahan 1.1 peratus berikutan penyusutan sektor pertanian (3.4 peratus) dan perlombongan serta pengkuarian (5 peratus).
Bagi melonjakkan pembangunan, Sabah memerlukan pemangkin ekonomi baharu seperti ekonomi digital. Selain berpotensi menjadi pemacu ekonomi bernilai tinggi, ia juga boleh menyediakan peluang pekerjaan berkemahiran kepada graduan tempatan sekali gus membantu mengurangkan kadar pengangguran.
Perlu Komitmen Kerajaan Pusat
Untuk mencapai hasrat itu, komitmen penuh kerajaan persekutuan diperlukan bagi menyelesaikan segera masalah infrastruktur asas di Sabah. Antaranya termasuk memastikan pembayaran penuh Geran Khas Tahunan 40 peratus kepada Sabah seperti termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan.
Kegagalan memenuhi komitmen ini hanya akan memerangkap Sabah dalam kitaran pembangunan perlahan, manakala rakyatnya terus berdepan kesengsaraan.
Sebagai perbandingan, pada Disember 2024 dilaporkan projek pusat data Tier IV bakal dibangunkan di Bagan Datuk, Perak — sebuah kawasan desa yang terletak lebih 100 kilometer dari bandar utama. Jika Bagan Datuk pun mampu memiliki pusat data, persoalannya: Sabah, bila lagi?
